Osmanlı’nın sponsoru Kamondolar’dan dünyaca ünlü ressam Abidin Dino’ya bir apartman.. Kamondo adını hemen herkes Galata Kulesi’ne doğru çıkan ünlü merdivenler ile özdeşleştirir. İspanya’da engizisyondan kaçıp Venedik’e, oradan da İstanbul’a yerleşen ünlü banker Kamondo ailesinin en bilinen bu eseri, Abraham Kamondo’nun torunu okula giderken yokuş tırmanmasın, merdivenlerden kolayca inip çıksın diye yaptırdığı anlatılır. Peki, bugün İstanbul’un en çok fotoğraf çekilen noktalarından biri olan Kamondo merdivenleri dışında, bu ünlü ailenin ismini taşıyan pek çok yapı olduğunu biliyor musunuz?
1802 yılında İzak ve Avram kardeşler kurdukları Kamondo ve Şürekası Bankası ile dev bir emlak imparatorluğu oluşturmuşlardı. Öyle ki Osmanlı İmparatorluğu İngilizler ile birlikte Ruslara karşı Kırım Savaşı’na katılınca, ordunun ihtiyacı olan silahların satın alınması için Kamondo ailesinden borç alınmıştı. Dersaadet Tramvay şirketinin kuruluşu sırasında şirkete ortak olan, Kamondolar, İstanbul’da ilk belediyenin kuruluşunda da rol aldı. Bankalar Caddesi üzerinde bugün hala duran bir binada çalışan Kamondolar, Serdar-ı Ekrem sokağında, ünlü Doğan Apartımanı’nın hemen ilerisinde bulunan ve kendi isimlerini taşıyan bir Apartmanda oturuyorlardı.
1861 yıllarında Neo klasik üslupta Avram Kamondo tarafından ailenin tüm üyeleri bir arada yaşasın diye yaptırılan dört katlı bu bina, ikinci ve üçüncü katlarında bulunan ahşap cumbalar ile dikkat çeker.
1872’de aile Fransa’ya göç ettiği zaman, İstanbul’da yaşadıkları bu apartman da iş hanına çevrilmiş, giriş katına açılan mağazalar dışında pek çok banker ofisi de bu binaya yerleşmiştir. İstanbul’a pek çok eser ile damgalarını vuran Kamonda ailesi 2. Dünya Savaşı sırasında Naziler tarafından toplama kamplarına gönderilmiş ve yaşamlarını burada yitirmişlerdi. Ama ailenin adını taşıyan apartman 50’lerden itibaren tekrar kullanıma açılmış.
Çağdaş Türk resminin öncülerinden, ressam, karikatürist, yazar, film yönetmeni kısaca çok yönlü bir kültür adamı olan Abidin Dino Serdar-ı Ekrem Sokağında 24 numaralı bu binanın çatı katını atölye olarak kiralamış ve uzunca bir süre burada hem yaşamış hem de çalışmıştı. Dino’nun ünlü Liman Sergisinin hazırlıklarının yapıldığı bu atölye, Orhan Veli Kanık, Oktay Rifat, Melih Cevdet gibi ünlü şairlerin; Sait Faik, Yaşar Kemal gibi ünlü yazarların, uğrak yerlerinden biri olmuştu. Bir yandan Garip şiirinin tartışmalarının, İstanbul manzarasına karşı uzun ve eğlenceli sohbetlerin yapıldığı bu atölyenin her odasını Abidin Dino ayrı bir renge boyamış, mekan böylece kelimenin her anlamıyla renkli bir yer haline gelmişti.
Tarihi dokunun üst üste bindiği bu apartmanı görmek, ilginç cumbalarını fotoğraflamak isterseniz, Kamondo Apartmanına, Aspera Hotel Golden Horn’dan yürüyerek 8 dakikada ulaşabileceğinizi hatırlatalım.
